της Ι. Παπαϊωάννου, Μηχανικού ΕΜΠ

Στο νομοθετικό πλαίσιο για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία, η διαβούλευση, η ενημέρωση και η εκπαίδευση των εργαζομένων θεωρούνται θεμελιώδεις υποχρεώσεις του εργοδότη, καθώς συντελούν στην ανάπτυξη συμπεριφορών που ευνοούν την προαγωγή της υγείας και την πρόληψη των εργασιακών κινδύνων. Αναλυτικότερα, ο εργοδότης υποχρεούται να εξασφαλίζει σε κάθε εργαζόμενο την αναγκαία εκπαίδευση σε θέματα που σχετίζονται με την υγεία και ασφάλεια κατά την εργασία: μετά την πρόσληψή του, ύστερα από τυχόν μετάθεση ή αλλαγή καθηκόντων και στις περιπτώσεις εισαγωγής ή αλλαγής εξοπλισμού εργασίας και εισαγωγής νέας τεχνολογίας που αφορά ειδικά τη θέση εργασίας ή τα καθήκοντά του.

H παρεχόμενη εκπαίδευση πρέπει να προσαρμόζεται στην εξέλιξη των κινδύνων και στην εμφάνιση νέων κινδύνων και αν απαιτείται, να επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Επίσης εκπαίδευση με τη μορφή κατάλληλων οδηγιών θα πρέπει να παρέχεται από τον εργοδότη και στους εργαζόμενους σε εξωτερικές επιχειρήσεις που εκτελούν εργασίες στην επιχείρησή του, όσον αφορά τους κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία κατά τις εργασίες αυτές.

Παράλληλα, ο εργοδότης οφείλει να εξασφαλίζει την ενημέρωση των εργαζομένων και των εκπρόσωπών τους στην επιχείρηση για την ισχύουσα νομοθεσία για την υγεία και την ασφάλεια της εργασίας και για τον τρόπο εφαρμογής της από την επιχείρηση. Οι παρεχόμενες πληροφορίες πρέπει να περιλαμβάνουν επίσης τους κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία, καθώς και τα μέτρα και τις δραστηριότητες προστασίας και πρόληψης.

Το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει επίσης την υποχρέωση του εργοδότη να διαβουλεύεται με τους εργαζόμενους για θέματα υγείας και ασφάλειας στο χώρο εργασίας, καθιερώνοντας το δικαίωμα των εκπροσώπων των εργαζόμενων για ενημέρωση από τη διοίκηση της επιχείρησης σε θέματα εργασιακής υγείας και ασφάλειας καθώς και το δικαίωμα να προτείνουν μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας.

Έτσι οι εργοδότες ζητούν τη γνώμη των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους και διευκολύνουν τη συμμετοχή τους στο πλαίσιο όλων των ζητημάτων που άπτονται της ασφάλειας και της υγείας κατά την εργασία. Αυτό συνεπάγεται διαβούλευση με τους εργαζομένους, δικαίωμα των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους να υποβάλλουν προτάσεις και ισόρροπη συμμετοχή σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία ή/και την πρακτική.

Οι εργαζόμενοι ή οι εκπρόσωποι τους συμμετέχουν κατά τρόπο ισόρροπο και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία ή/και πρακτική, ή ζητείται η γνώμη τους από τον εργοδότη εκ των προτέρων και εγκαίρως όσον αφορά:

• κάθε ενέργεια με ενδεχόμενες επιπτώσεις στην ασφάλεια και την υγεία.
• τον καθορισμό των εργαζομένων της επιχείρησης ή/και των ατόμων εκτός της επιχείρησης ή/και της EΞYΠΠ που αναλαμβάνουν τα καθήκοντα του τεχνικού ασφάλειας ή/και του γιατρού εργασίας.
• τον καθορισμό των εργαζομένων που θα είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή των μέτρων που αφορούν τις πρώτες βοήθειες, την πυρασφάλεια και την εκκένωση των χώρων από τους εργαζόμενους.
• την ενδεχόμενη προσφυγή σε EΞYΠΠ.
• το σχεδιασμό και την οργάνωση της εκπαίδευσης.
• τον κανονισμό υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.
• την αντιμετώπιση προβλημάτων σχετικών με την αλληλεπίδραση του εργασιακού και του ευρύτερου περιβάλλοντος.

Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας στις κατευθυντήριες οδηγίες για τα Συστήματα Διαχείρισης της Εργασιακής Ασφάλειας και Υγείας αναγνωρίζει σαφώς τη συμμετοχή των εργαζομένων ως απαραίτητο στοιχείο του συστήματος διαχείρισης ΑΥΕ σε έναν οργανισμό. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες, ο εργοδότης πρέπει να διασφαλίζει τη διαβούλευση, ενημέρωση και εκπαίδευση των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους σε όλες τις πτυχές της εργασιακής ασφάλειας και υγείας, και να μεριμνά ώστε αυτοί να διαθέτουν το χρόνο και τους πόρους ώστε να συμμετέχουν ενεργά στις διαδικασίες της οργάνωσης, προγραμματισμού, εφαρμογής, αξιολόγησης και βελτίωσης του συστήματος Διαχείρισης της Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία.