LogoTitle
Ηγεσία, Πρότυπα και Τυποποίηση Εκτύπωση E-mail
Τρίτη, 23 Αυγούστου 2022 16:06

Το παρακάτω άρθρο αποτελεί μέρος ομότιτλης εργασίας της συγγραφέως Δρ. Αικατερίνης Πουστουρλή (©, μέλους ΕΔΕΜ, ΤΕΕ, ευρωπαϊκών και διεθνών ΤΕ), πρώην Εμπειρογνώμονα της ΕΕ σε θέματα έρευνας & καινοτομίας, προ-τυποποίησης και τυποποίησης στην ασφάλεια & προστασία κοινωνιών.

Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Τυποποίησης (ESS) κατέχει ηγετική θέση στη παγκόσμια τυποποίηση και φημίζεται διεθνώς για την ποιότητα και το εύρος πεδίων των πρότυπων (ΕΝ, TS) που παράγονται μέσω των Τεχνικών Επιτροπών και Ομάδων Εργασίας αλλά και των Εγγράφων Τεχνικής Συναίνεσης (CWAs) που παράγονται από κοινοπραξίες και Έργα Έρευνας & Καινοτομίας του Horizon Europe (ή παλαιότερα των Η2020 και FP7).

Στο επιτυχημένο μοντέλο διακυβέρνησης της ESS, συμβάλλουν οι πολιτικές της ΕΕ, οι ψηφιακές πλατφόρμες διακυβέρνησης, οι μελέτες πρόβλεψης (foresights), το κεντρικό μοντέλο διοίκησης και κυρίως οι Επικεφαλείς (Chairs of technical committees and subcommittees and Convenors of working groups), οι Γραμματείες (Secretariats), τα Μέλη-εμπειρογνώμονες (experts and observers) και οι Liaison, δηλαδή οι πολύτιμοι ανθρώπινοι πόροι (human assets).

Δομημένα και ετησίως επικαιροποιημένα business plans και work programs, συμβάλλουν επίσης στις καλές επιδόσεις, την αποτελεσματικότητα αλλά και την προσαρμοστικότητα των ΤΕ, οι εργασίες των οποίων επηρεάζονται από το πολυσύνθετο και αλληλεξαρτώμενο παγκόσμιο γίγνεσθαι.

Οι Επικεφαλείς είναι προσωπικότητες με βαθιά γνώση του τεχνικού αντικειμένου των ΤΕ, των αντίστοιχων βιομηχανικών κλάδων & περιοχών, του πλαισίου λειτουργίας της Ευρωπαϊκής & Διεθνούς Τυποποίησης, των Πολιτικών της ΕΕ, των διεθνών εξελίξεων & τάσεων, των πλέον πρόσφατων επιτευγμάτων έρευνας & καινοτομίας παγκοσμίως καθώς και των γεωπολιτικών προκλήσεων.

Ο εκσυγχρονισμός του ESS, αποτελεί στόχο για την ΕΕ, εδώ και μια 10ετία περίπου. Το καταδεικνύουν ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1025/2012, η Joint Initiative for Standardisation (2015), η Νέα Στρατηγική της ΕΕ για την τυποποίηση (COM(2022)31/2-2-2022), κ.α.

Οι CEN CENELEC ως κύριοι εκπρόσωποι της ESS αλλά και τα μέλη τους, δηλαδή οι Εθνικοί Φορείς Τυποποίησης (NSBs,) έχουν προβεί σε μια σειρά πρωτοβουλιών για την ενδυνάμωση του ESS, οι οποίες στοχεύουν κυρίως στην ανανέωση του ανθρώπινου δυναμικού, διά της επιμόρφωσης και ένταξης νέων επιστημόνων (Young professionals) οι οποίοι θα αποτελέσουν τη νέα γενιά εμπειρογνωμόνων και στελεχών τυποποίησης.

Ποια χαρακτηριστικά και δεξιότητες των Επικεφαλείς είναι όμως αυτά που συμβάλλουν στις υψηλές επιδόσεις και στα ποιοτικά αποτελέσματα?

Οι έρευνες καταδεικνύουν τη θετική σχέση μεταξύ της Ηγεσίας, των αποτελεσμάτων, των οργανωτικών ικανοτήτων, της κριτικής σκέψης και διεπιστημονικότητας.

  • Τι μπορεί να καταδείκνυε μια συστηματική ανάλυση ευαλωτότητας ή αξιολόγησης κινδύνων του ESS?
  • Τι θα σήμαινε η έλλειψη εμπειρογνωμόνων για το ESS?
  • T ι θα σήμαινε η έλλειψη επικεφαλείς, συντονιστών, μελών?
  • Τι θα σήμαινε η συστηματική απουσία των μελών από τις συνεδριάσεις?
  • Τι θα σήμαινε η έκβαση επαναλαμβανόμενων πλειοψηφικών αποτελεσμάτων τύπου «abstention» σε ψηφοφορίες (ballots) των ΤΕ?

Η Ηγεσία είναι το κλειδί για την βέλτιστη απόδοση των ΤΕ/ΟΕ, η οποία θα πρέπει να ενθαρρύνει, να εμπνέει και να ενδυναμώνει τη συμμετοχικότητα, την αθρόα προσέλευση αλλά και ένταξη νέων μελών υπό το πλαίσιο διαφανών σχεδίων λειτουργίας, οράματος, αποστολής, στοχοθεσίας.

Ο αποτελεσματικός Ηγέτης ορίζεται από το πώς και τι κάνει, με βάση το γιατί το κάνει. Το "γιατί" καθοδηγείται από το σύστημα αξιών που διέπει τη «χρηστή διοίκηση» και τις βασικές αξίες που επηρεάζουν το κοινό καλό, τη δημόσια ζωή, την ασφάλεια και υγεία των πολιτών, την ευημερία και ανάπτυξη. Ως αντιπροσωπευτικότερες Αξίες μπορούμε να παραθέσουμε την:

  • Ανιδιοτέλεια (οι ηγέτες των ΤΕ ενεργούν με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον)
  • Ακεραιότητα (οι ηγέτες αποφεύγουν να θέτουν τον εαυτό τους υπό οποιαδήποτε υποχρέωση έναντι προσώπων ή οργανισμών που θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να τους επηρεάσουν με αθέμιτο τρόπο στο έργο τους. Δεν ενεργούν ή λαμβάνουν αποφάσεις για να αποκομίσουν οικονομικά ή άλλα υλικά οφέλη για τους ίδιους, την οικογένειά τους ή τους φίλους τους. Δηλώνουν και επιλύουν τυχόν συγκρούσεις συμφερόντων και σχέσεις που απορρέουν από αυτές). Η ακεραιότητα μπορεί να αποτελέσει στρατηγική απάντηση στις ηθικές προκλήσεις της εποχής.
  • Αντικειμενικότητα (οι ηγέτες ενεργούν και λαμβάνουν αποφάσεις αμερόληπτα, δίκαια, χρησιμοποιώντας αποδεικτικά στοιχεία και χωρίς διακρίσεις ή προκαταλήψεις).
  • Λογοδοσία (οι ηγέτες είναι υπόλογοι στα μέλη για τις αποφάσεις και τις ενέργειές τους και υπόκεινται στον απαραίτητο έλεγχο για να διασφαλιστεί αυτό).
  • Ανοιχτότητα (οι ηγέτες ενεργούν και λαμβάνουν αποφάσεις με ανοιχτό και διαφανή τρόπο. Πληροφορίες δεν αποκρύπτονται από τα μέλη, εκτός εάν υπάρχουν σαφείς και νόμιμοι λόγοι για κάτι τέτοιο).
  • Ειλικρίνεια (οι ηγέτες είναι ειλικρινείς, αυθεντικοί, υποστηρικτικοί, καταδεκτικοί, ευγενικοί, εχέμυθοι με κριτική σκέψη).
  • Συμπερίληψη (οι ηγέτες προωθούν ενεργά και υποστηρίζουν σθεναρά τις αρχές συμπερίληψης, διεπιστημονικότητας, πολυπολιτισμικότητας και είναι πρόθυμοι να αμφισβητούν την κακή συμπεριφορά, όπου αυτή εμφανίζεται). Δημιουργούν την κουλτούρα και το περιβάλλον που προωθεί την ένταξη, την διεπιστημονικότητα, τη συνεργασία και συμβάλλουν στην εξάλειψη του εκφοβισμού & της παρενόχλησης, και κατάργησης της νοοτροπίας των σιλό.

Κατά τον Αριστοτέλη, «ἒστι δ' ὁ ἂρχων φύλαξ τοῦ δικαίου», και ο Ηγέτης της ΤΕ ως άρχων της ΤΕ/ΟΕ ασκεί χρηστή διοίκηση με αξιοκρατία, νομιμότητα, προστασία της εμπιστοσύνης των μελών, αμεροληψία, ισότητα, επιείκεια, διαφάνεια, συνέχεια, πνεύμα ενότητας. Το προφίλ Ηγετών των ΤΕ, εναρμονίζεται με τις αρχές του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα, του Ισοκράτη. Ο Ηγέτης γνωρίζει τις ιδιότητες και τακτικές του Ηγεμόνα του Niccolò Machiavelli αλλά επιλέγει να εκφράζει με αυτοπεποίθηση τις ευαλωτότητές του και καταφέρνει οι αυτοαμφιβολίες του να δουλεύουν υπέρ του με όρους στρατηγικής νοημοσύνης (καλλιέργεια εμπιστοσύνης & ακεραιότητας, αυτορρύθμιση, ευελιξία, μακροπρόθεσμο όραμα, βραχυπρόθεσμες ανάγκες, διαχείριση κρίσεων, εποικοδομητική ανατροφοδότηση, αντιληψιμότητα πηγών τρωτότητας σε μετα-, μακρο- ή μικρο-επίπεδο).

Ο Ηγέτης της ΤΕ εμπνέει τους αντιπροσώπους και τους εμπειρογνώμονες προς την επίτευξη συναίνεσης, αναπτύσσει λύσεις μέσω καινοτόμων και δημιουργικών σκέψεων σε περιβάλλον συναίνεσης, ενεργεί προληπτικά και επικοινωνεί διπλωματικά, προωθεί τη συνεργασία με άλλες ΤΕ και εταίρους, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών φορέων. Ο Ηγέτης ΤΕ είναι ένας Πολίτης του Κόσμου, ένας πρεσβευτής των Ευρωπαϊκών αξιών, ξέρει να ακούει και να αλληλοεπιδρά γόνιμα παρέχοντας ανατροφοδότηση, γνωρίζει και κατανοεί τον εαυτό του, τον αντίκτυπό του στους άλλους, το αποτύπωμα που αφήνει στο ESS, ενόσω ο ίδιος συνεχώς μαθαίνει & αναπτύσσεται, διατηρώντας την ανθεκτικότητα, την ενέργεια και τον ενθουσιασμό του ώστε να βελτιώνει την απόδοση του ιδίου και της ομάδας που ηγείται. Ο Ηγέτης επενδύει στα μέλη της ομάδας με τρόπο ώστε να ενισχύονται οι ηγετικές τους ικανότητες, οι οποίες συμβάλλουν στη βιωσιμότητα της ΤΕ και τέλος προετοιμάζει τη διαδικασία διαδοχής του. Ο Ηγέτης γνωρίζει ότι απευθύνεται επίσης σε άλλους ηγέτες, δεδομένου ότι τα περισσότερα μέλη ΤΕ/ΟΕ είναι ανώτερα στελέχη του ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα. Οι ικανότητες του ακούειν, παρατηρείν, συντονίζειν, διευκολύνειν, αποφασίζειν λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα. Οι εντεινόμενες απαιτήσεις για ηγεσία υψηλής απόδοσης παγκοσμίως, κατευθύνουν τις ομάδες εργασίας και τους οργανισμούς τυποποίησης να γίνουν πιο ευέλικτοι και προδραστικοί. Τα μέλη-ηγέτες πρέπει να σκέφτονται πιο στρατηγικά, να επικοινωνούν πιο πειστικά και να ενεργούν πιο αποφασιστικά ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσουν την ικανότητα ηγεσίας των γύρω τους. Μέσω των μελών των ΤΕ και των ενδιαφερομένων μερών τους, άνθρωποι έρχονται κοντά για να συμφωνήσουν σε πρότυπα διεθνούς εμβέλειας που ανταποκρίνονται σε παγκόσμιες προκλήσεις.

Το παρόν άρθρο (σε μορφή .pdf ΕΔΩ) αποτελεί μέρος ομότιτλης εργασίας της συγγραφέως Δρ. Αικατερίνης Πουστουρλή (©, μέλους ΕΔΕΜ, ΤΕΕ, ευρωπαϊκών και διεθνών ΤΕ), πρώην Εμπειρογνώμονα της ΕΕ σε θέματα έρευνας & καινοτομίας, προ-τυποποίησης και τυποποίησης στην ασφάλεια & προστασία κοινωνιών.