1η Φεβρουαρίου-31 Μαρτίου
Ξεκίνησε την 1η Φεβρουαρίου και θα διαρκέσει έως τις 31 Μαρτίου η υποβολή αιτήσεων στις τράπεζες για την ένταξη στο πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ' Οίκον», μέσω του οποίου παρέχονται χαμηλότοκα ή και άτοκα δάνεια, αλλά και επιχορηγήσεις 15% έως 30% του κόστους, για παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών.

Στην Ελλάδα, τα κτίρια καταναλώνουν το 36% περίπου της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας, συμβάλλοντας ταυτόχρονα κατά μεγάλο ποσοστό στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Κατά την περίοδο 2000 - 2005 τα κτίρια αύξησαν την ενεργειακή τους κατανάλωση κατά περίπου 24%, μια από τις μεγαλύτερες αυξήσεις στην Ευρώπη.

Η μεγάλη κατανάλωση ενέργειας σε αυτά τα κτίρια οφείλεται κατά κύριο λόγο στην παλαιότητά τους και στο γεγονός ότι σε αυτά δεν έχει εφαρμοστεί η σύγχρονη τεχνολογία, λόγω της έλλειψης της σχετικής νομοθεσίας τα τελευταία 30 χρόνια. Τα περισσότερα από αυτά τα κτίρια οικοδομήθηκαν πριν από το 1980 και παρουσιάζουν προβλήματα όπως:

· Μερική ή παντελή έλλειψη θερμομόνωσης.
· Παλαιάς τεχνολογίας κουφώματα (πλαίσια, μονοί υαλοπίνακες).
· Ελλιπή ηλιοπροστασία των νότιων και δυτικών όψεών τους.
· Μη επαρκή αξιοποίηση του υψηλού ηλιακού δυναμικού της χώρας.
· Ανεπαρκή συντήρηση των συστημάτων θέρμανσης/ κλιματισμού με αποτέλεσμα τη χαμηλή απόδοση.

Μία ακόμη παράμετρος η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο στην ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου είναι η συμπεριφορά των κατοίκων. Οι περισσότεροι κάτοικοι δεν είναι ενημερωμένοι σχετικά με την ορθολογική χρήση και διαχείριση της ενέργειας και στην προσπάθειά τους να αυξήσουν την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων συχνά υλοποιούν πρόχειρες ή και ακατάλληλες λύσεις όπως η εγκατάσταση μεμονωμένων κλιματιστικών συστημάτων χωρίς μελέτη συσκευών χαμηλής απόδοσης ή μη συντήρηση του συστήματος θέρμανσης κ.α με αποτέλεσμα τελικά τη σπατάλη ενέργειας.

H ενεργειακή απόδοση των κτιρίων αποτελεί μια σημαντική παράμετρο της Εθνικής ενεργειακής και περιβαλλοντικής πολιτικής. Στην κατεύθυνση αυτή, το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) ολοκληρώνοντας το θεσμικό πλαίσιο για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, προχώρησε με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μία δέσμη οικονομικών κινήτρων προκειμένου να πραγματοποιηθούν παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων του οικιακού τομέα, μέσω του προγράμματος «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ΄ ΟΙΚΟΝ».

Με βάση τα αναφερόμενα στο Δελτίου Τύπου του ΥΠΕΚΑ της Πέμπτης 13 Ιανουαρίου 2011:
Σε συνέχεια της σύστασης του Ταμείου «Εξοικονομώ κατ' οίκον» που ανακοινώθηκε τον Ιούλιο του 2010, η Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Τίνα Μπιρμπίλη, και ο Υφυπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Παναγιώτης Ρήγας, υπέγραψαν Κοινή Υπουργική Απόφαση για την προκήρυξη του Προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ΄ Οίκον».
Με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τις συνεργαζόμενες Τράπεζες και τη συνεπένδυση των πόρων του Ταμείου και των κεφαλαίων των Τραπεζών, εξασφαλίστηκε η χορήγηση στους πολίτες άτοκων ή χαμηλότοκων δανείων χωρίς εξασφαλίσεις (προσημείωση ακινήτου), για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στις κατοικίες τους.

Με στόχο να δοθεί η δυνατότητα σε όσο το δυνατόν περισσότερους πολίτες να ενταχθούν στο Πρόγραμμα, τα κριτήρια και τα κίνητρα του Προγράμματος έχουν βελτιωθεί. Το πρόγραμμα αφορά κτίρια που βρίσκονται σε περιοχές με ανώτατη επιλέξιμη τιμή ζώνης μέχρι 1.750 € ανά τετραγωνικό, ενώ τα εισοδηματικά όρια των τριών κατηγοριών ωφελουμένων και τα αντίστοιχα κίνητρα μεταβλήθηκαν όπως παρακάτω:

Κατηγορία Α
Ιδιοκτήτες επιλέξιμων κατοικιών, των οποίων το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα δεν ξεπερνά τις 22.000 € ή τις 40.000 € αντίστοιχα.
Τα κίνητρα περιλαμβάνουν επιδότηση επιτοκίου 100% (άτοκο δάνειο) σε συνδυασμό με επιχορήγηση ύψους 30% επί του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού. Δηλαδή ένας πολίτης για επιλέξιμο προϋπολογισμό 10.000€ θα λάβει άτοκο δάνειο 7.000 € και επιχορήγηση 3.000€.

Κατηγορία Β
Ιδιοκτήτες επιλέξιμων κατοικιών, των οποίων το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα βρίσκεται μεταξύ 22.000 και 40.000 € ή 40.000 και 60.000 € αντίστοιχα.
Τα κίνητρα περιλαμβάνουν χαμηλότοκο δάνειο με σταθερό επιτόκιο 4,93% για 4 έτη σε συνδυασμό με επιχορήγηση ύψους 15% του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού. Δηλαδή ένας πολίτης για επιλέξιμο προϋπολογισμό 10.000€ θα λάβει χαμηλότοκο δάνειο 8.500 € και επιχορήγηση 1.500€.

Κατηγορία Γ
Ιδιοκτήτες επιλέξιμων κατοικιών, των οποίων το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα υπερβαίνει τα όρια της Κατηγορίας Β και μέχρι ύψος δηλωθέντος ατομικού εισοδήματος 60.000 € ή οικογενειακού εισοδήματος 75.000 €.
Το κίνητρο αφορά στη χορήγηση χαμηλότοκου δανείου το οποίο ανέρχεται στο 100% του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού, με σταθερό επιτόκιο 4,93% για 4 έτη.

Οι Τράπεζες που επιλέχθηκαν να συμμετάσχουν στο Πρόγραμμα, ύστερα από διαγωνιστική διαδικασία, είναι οι (αναφέρονται αλφαβητικά):
1. Άλφα Τράπεζα Α.Ε.
2. Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε.
3. Τράπεζα Πειραιώς Α.Ε.
4. Τράπεζα E.F.G. Eurobank - Ergasias A.E.

Οι πολίτες μπορούν να εξετάσουν σε συνεργασία με τις Τράπεζες την πιστοληπτική τους ικανότητα και να απευθύνονται σε ενεργειακό επιθεωρητή για την ενεργειακή επιθεώρηση της κατοικίας τους και την έκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) που αποτελεί προαπαιτούμενο για την υποβολή αίτησης.
Για τους πολίτες που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα επιδοτείται 100% η διενέργεια της ενεργειακής επιθεώρησης (προ και μετά των παρεμβάσεων).

Η υποβολή αιτήσεων στις Τράπεζες θα γίνεται από 1η Φεβρουαρίου 2011 μέχρι και 31 Μαρτίου 2011 (διάρκεια 2 μήνες).

Για την επιλογή ενεργειακού επιθεωρητή, έχει δημιουργηθεί Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών, το οποίο είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ και θα συμπληρωθεί με νέα ονόματα μηχανικών άμεσα. 

Για την υποστήριξη των πολιτών τόσο κατά το στάδιο υποβολής αίτησης στο πρόγραμμα όσο και κατά την υλοποίηση του έργου, λειτουργεί, γραμμή αρωγής χρηστών (helpdesk) στο 210 9797400. Ο Οδηγός εφαρμογής και τα έντυπα του Προγράμματος βρίσκονται αναρτημένα στο διαδικτυακό τόπο http://exoikonomisi.ypeka.gr/

Το πρόγραμμα "Εξοικονόμηση Κατ' Οίκον" έχει συνολικό προϋπολογισμό 396 εκατ. ευρώ. Με την επιτευχθείσα αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων αλλά και του ύψους της τιμής ζώνης, επιδιώχθηκε από την πλευρά του ΥΠΕΚΑ να «απολαύσουν» τα κίνητρα για οικονομική ανακαίνιση όσο το δυνατόν περισσότεροι ιδιοκτήτες. Με το πρόγραμμα αυτό επιχειρείται παράλληλα να ενισχυθεί έμμεσα και ο ευρύτερος κλάδος της οικοδομής.

Μέσα από το πρόγραμμα χρηματοδοτούνται τρεις κατηγορίες εργασιών οι οποίες υποδεικνύονται από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή Κτιρίου. Οι ενδιαφερόμενοι πολίτες πριν την υποβολή του αιτήματός τους στις τράπεζες θα πρέπει να απευθυνθούν σε ενεργειακό επιθεωρητή προκειμένου να λάβουν Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης της κατοικίας τους, το οποίο αποτελεί προαπαιτούμενο για την υποβολή της αίτησης. Το ενεργειακό πιστοποιητικό θα χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια για να ελεγχθεί εάν οι παρεμβάσεις που έγιναν οδήγησαν σε αναβάθμιση της κατοικίας κατά μία τουλάχιστον κατηγορία.

Οι εργασίες αφορούν:

1. Τοποθέτηση διπλών θερμομονωτικών υαλοπινάκων και θερμομονωτικών πλαισίων/κουφωμάτων (δύναται να συμπεριλαμβάνονται εξωτερικά καλύμματα παντζούρια, ρολά).
2. Τοποθέτηση θερμομόνωσης δώματος/στέγης - κελύφους.
3. Εγκατάσταση νέου ή Αντικατάσταση συστήματος καυστήρα / λέβητα με καινούργιο πετρελαίου ή φυσικού αερίου ή συστήματος που κάνει χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
4. Λοιπές προτεινόμενες παρεμβάσεις που αφορούν σε σύστημα αντιστάθμισης στον καυστήρα/λέβητα σε συνδυασμό με αυτονομία θέρμανσης, μόνωση σωληνώσεων, σκίαστρα, ηλιακούς συλλέκτες, κλπ.

Η διαδικασία ένταξης στο πρόγραμμα με βήματα :

· Καλείται ο ενεργειακός επιθεωρητής, ο οποίος θα υποδείξει τις απαιτούμενες παρεμβάσεις και το κόστος.
· Υποβάλλεται αίτηση στην τράπεζα. Σε περίπτωση πολυκατοικίας ως σύνολο κτιρίου την υποβάλλει αρχικά εκπρόσωπός της.
· Η τράπεζα προχωρεί στον έλεγχο των δικαιολογητικών και των κριτηρίων που καθιστούν επιλέξιμο τον ιδιοκτήτη του κτιρίου.
· Απόφαση της τράπεζας, ενημέρωση των ωφελουμένων. Εκταμίευση πρώτου ποσού.
· Υλοποίηση εργασιών.
· Γίνεται δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση. Εκδίδεται δεύτερο πιστοποιητικό.
· Προσκομίζονται στην τράπεζα τα παραστατικά δαπανών και το δεύτερο πιστοποιητικό. Ολοκληρώνεται η εκταμίευση.

Επιλέξιμες θεωρούνται μόνο οι κύριες και πρώτες δευτερεύουσες κατοικίες (όχι εξοχικές), και οι πολυκατοικίες, ενώ απαραίτητη προϋπόθεση είναι η οικοδομική άδεια να έχει βγει μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1979 και βάσει του πιστοποιητικού ενεργειακής επιθεώρησης να έχουν καταταχθεί σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ και οι αιτούμενες παρεμβάσεις να οδηγούν σε αναβάθμιση κατά τουλάχιστον μια ενεργειακή κατηγορία.

Για όλες τις προβλεπόμενες παρεμβάσεις έχουν θεσπιστεί ανώτατες τιμές (πλαφόν), ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα υπερτιμολογήσεων. Οι ανώτατες τιμές καθορίζονται ανά τετραγωνικό μέτρο, λ.χ. για υαλοπίνακες, παντζούρια, υλικά θερμομόνωσης, ή σε απόλυτα ποσά. Για παράδειγμα: κεντρικό σύστημα θέρμανσης 70 kW, η ανώτατη επιλέξιμη δαπάνη είναι 6.000 ευρώ μέχρι 150 kw, 8.000 ευρώ και πάνω από 150 kw, 11.000 ευρώ. Ο ατομικός καυστήρας - λέβητας μέχρι 5.000 ευρώ, τα ηλιακά συστήματα παροχής ζεστού νερού μέχρι 1.300 ευρώ ανά διαμέρισμα κ.ά.

Επιλέξιμη δαπάνη θεωρείται και ο ΦΠΑ.
Το 30% των χρημάτων θα δίνεται άμεσα με την υπογραφή της σύμβασης, ενώ τα υπόλοιπα μετά την ολοκλήρωση των εργασιών και την τελική επιθεώρηση.

Στο πρόγραμμα μπορούν να υπαχθούν και πολυκατοικίες, εφόσον τα μισά διαμερίσματα αποτελούν κύριες κατοικίες. Με τον τρόπο αυτό επιδοτούνται και τα υπόλοιπα διαμερίσματα. Δεν χαρακτηρίζονται επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες που χρησιμοποιούνται για επαγγελματική δραστηριότητα (π.χ. καταστήματα στο ισόγειο κ.ά.). Απαιτείται απόφαση γενικής συνέλευσης, υποβολή αρχικά ενιαίας αίτησης από εκπρόσωπο της πολυκατοικίας και στη συνέχεια επιμέρους αιτήσεις από τον κάθε ιδιοκτήτη ξεχωριστά, ανεξάρτητα από το αν εντάσσεται στο πρόγραμμα. Εφόσον οι μισοί ιδιοκτήτες ανήκουν στην Α' εισοδηματική κατηγορία, τότε οι υπόλοιποι εντάσσονται αυτομάτως στην αμέσως προηγούμενη κατηγορία.

Η εξοικονόμηση ενέργειας με μεγάλη προσέγγιση προβλέπεται :
- Σε ποσοστό 20% από παρεμβάσεις για κουφώματα και διπλά τζάμια ενεργειακής αποδοτικότητας.
- Σε ποσοστό 40%-50% από την τοποθέτηση θερμομόνωσης σε οροφή και εξωτερικούς χώρους
- Σε ποσοστό 20% με 30% από την αντικατάσταση ενός παλαιού λέβητα με νέας τεχνολογίας

Στην εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών που εκδόθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2010 και η οποία αποσαφηνίζει τα νέα δεδομένα στη φορολογία εισοδήματος, διευκρινίζεται ότι ως δαπάνη εκπίπτουν και τα έξοδα από το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση Κατ' Οίκον».Συγκεκριμένα στην εγκύκλιο αναφέρεται, ότι: «Απαιτείται ενεργειακή επιθεώρηση από αρμόδιο επιθεωρητή για μείωση φόρου 10% και μέχρι 6000 ευρώ από δαπάνη επέμβασης ενεργειακής αναβάθμισης ακινήτου».

Όσο για τα καινούργια κτίρια: Ουδέτερο ισοζύγιο (διοξειδίου του) άνθρακα θα πρέπει να έχουν όλα τα καινούργια κτίρια που θα κατασκευάζονται στην Ε.Ε. μετά το 2020 σύμφωνα με τα νέα ενεργειακά πρότυπα που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η ευρωπαϊκή εντολή για κτίρια με «σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας» θα τεθεί σε εφαρμογή για όλα τα νέα δημόσια κτίρια στην Ε.Ε. από το 2018 και για όλες τις νέες κατοικίες και τα γραφεία δύο χρόνια αργότερα.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Θηρεσία Σημαντηράκη, Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.

Πηγές : www.ypeka.gr, www.erevnanews.gr www.energia.gr, www.ydraylikos.gr, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, ΚΕΡΔΟΣ, ΕΘΝΟΣ,
Πρωτοβουλία ενεργών πολιτών Λαμίας