Άρθρο της Έφης Τριτοπούλου, Δρ. Χημικός Μηχ. ΕΜΠ

Η μετάβαση σε μια πιο κυκλική οικονομία μπορεί να προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες για την χώρα και τους πολίτες της. Τα συστήματα κυκλικής οικονομίας διατηρούν την προστιθέμενη αξία των προϊόντων για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, σχεδόν εξαλείφουν τα απόβλητα, εξοικονομούνται φυσικοί πόροι, πρώτες ύλες και ενέργεια για χρήση από μελλοντικές γενιές. Οι Δήμοι μπορούν να παίξουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην υλοποίηση αυτών των πολιτικών. Διαβάστε σχετικό άρθρο της Χημικού Μηχανικού, Δρ. ΕΜΠ, Έφης Τριτοπούλου, Γεν. Δ/ντρια της Citipost IKE.

Ο δρόμος προς τους νέους στόχους για την ανακύκλωση στους δήμους της χώρας

Άρθρο της Έφης Τριτοπούλου, Δρ. Χημικός Μηχανικός[1], Γενική Διευθύντρια Citipost ΙΚΕ**[2]

Οι δήμοι της χώρας αν και έχουν ήδη ενημερωθεί από το τέλος του 2015, δεν έχουν ακόμη προβεί στις κατάλληλες ενέργειες για να επιτύχουν τους φιλόδοξους στόχους για την ανακύκλωση μέχρι το 2020.

Η μετάβαση σε μια πιο κυκλική οικονομία προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες για την χώρα και τους πολίτες της. Πρόκειται για εκσυγχρονισμό και μετασχηματισμό της εθνικής οικονομίας, με στόχο τη στροφή της προς μια πιο βιώσιμη κατεύθυνση, με απώτερο σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας αλλά παράλληλα και την ενίσχυση της απασχόλησης και της ανάπτυξης, τις επενδύσεις, την κοινωνική ατζέντα και τη βιομηχανική καινοτομία. Τα συστήματα κυκλικής οικονομίας διατηρούν την προστιθέμενη αξία των προϊόντων για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, σχεδόν εξαλείφουν τα απόβλητα, εξοικονομούνται φυσικοί πόροι, πρώτες ύλες και ενέργεια για χρήση από μελλοντικές γενιές.

Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ, ΦΕΚ 2706 Β’/15.12.15), η προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων – βιο-αποβλήτων θα πρέπει να εφαρμόζεται στο 50% του συνόλου των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ), αυξάνοντας σημαντικά και τους επιμέρους στόχους σε 65% ανακύκλωση για γυαλί, χαρτί/χαρτόνι, μέταλλο, πλαστικό και 40% χωριστή συλλογή βιο-αποβλήτων, η ανάκτηση ενέργειας να αποτελεί συμπληρωματική μορφή διαχείρισης, όταν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια κάθε άλλου είδους ανάκτησης και η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από το 30% του συνόλου των ΑΣΑ.

Στο πλαίσιο επίτευξης των ανωτέρω στόχων διαμορφώθηκαν οι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί Διαχείρισης Αποβλήτων και τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων των Δήμων.

Στις αρχές του 2018, οι επιδόσεις των Δήμων, και η επίτευξη ανακύκλωσης σε εθνικό επίπεδο, απέχουν σε πολλές περιπτώσεις από τους εθνικούς στόχους, με τη δέσμη μέτρων της κυκλικής οικονομίας να έρχεται να θέσει υψηλότερους ακόμη στόχους σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα χρηματοδοτικά προγράμματα καθυστερούν να προκηρυχθούν, η ωρίμανση των έργων είναι σε εξέλιξη και το μεγάλο στοίχημα είναι να ανευρεθούν λύσεις που μπορούν να αποβούν αποδοτικές ως προς την κοστολόγηση και την αποτελεσματικότητα τους.

Οι Δήμοι θα πρέπει να σχεδιάσουν άμεσες λύσεις, προτρέποντας τους δημότες να αλλάξουν συνήθειες, να επωφελούνται από ένα καθαρότερο περιβάλλον, να προστατεύουν την υγεία τους και να εξοικονομούνται πόροι για τις μελλοντικές γενιές.

Η επιτυχία των προγραμμάτων ανακύκλωσης εξαρτάται από τον σωστό συνδυασμό παράλληλων δράσεων ανάπτυξης δικτού υποδομών και εξοπλισμού ανακύκλωσης και της εκπαίδευσης- ευαισθητοποίησης των μαθητών και δημοτών.

H νομική υποχρέωση των Δήμων για χωριστή συλλογή σε τέσσερα ρεύματα αποβλήτων συσκευασιών, μπορεί να υλοποιηθεί αρχικά με τους εξής τρόπους:

·λειτουργία κινητών πράσινων σημείων

·δημιουργία οργανωμένων γωνιών ανακύκλωσης

· υλοποίηση προγραμμάτων χωριστής διαλογής σε σχολεία, δημοτικούς χώρους και χώρους συνάθροισης κοινού.

Κινητά πράσινα σημεία

Τα κινητά πράσινα σημεία είναι οργανωμένοι χώροι ανακύκλωσης, πολύ μικρής έκτασης (

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ

· Η χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ καθυστερεί και προϋποθέτει την υποβολή ώριμων έργων

· Αντιμετωπίζονται ζητήματα κατάλληλης χωροθέτησης, και περιβαλλοντικής αδειδότησης, διαδικασίες που είναι χρονοβόρες

· Συχνά υπάρχουν κοινωνικές αντιδράσεις με τη χωροθέτηση που οι πολίτες λόγω λανθασμένης και ελλιπούς πληροφόρησης αντιμετωπίζουν με αρνητισμό

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ

Η αξιοποίηση των κινητών πράσινων σημείων προσδίδει δυνατότητες για:

· Επίτευξη στόχων και προσαρμογή στην κείμενη νομοθεσία για ΔσΠ (βάσει ΕΣΔΑ)

· Άμεση και ιδιαιτέρως οικονομική λύση σε σχέση με τα σταθερά πράσινα σημεία

· Σύγχρονη διαχείριση ΑΣΑ

· Αποφυγή χρονοβόρων διαδικασιών χωροθέτησης και περιβαλλοντικής αδειοδότησης

· Διευθέτηση θεμάτων πληθυσμιακής και γεωγραφικής διασποράς μέσω προγράμματος λειτουργίας και στάθμευσης σε διαφορετικούς χώρους εντός της γεωγραφικής εμβέλειας του Δήμου

· Εξυπηρέτηση είτε απομακρυσμένων περιοχών είτε περιοχών στον αστικό ιστό εντός του ίδιου δήμου ή όμορων δήμων

· Δυνατότητα συλλογής πόρτα – πόρτα

ΩΦΕΛΗ με τα Κινητά Πράσινα Σημεία

1. Επαναλαμβανόμενη εκστρατεία ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης
2. Εκπαίδευση των Πολιτών για διαλογή στην πηγή
3. Υλοποίησης προγράμματος ανταποδοτικής ανακύκλωσης για τους Δημότες
4. Εξοικονόμηση λειτουργικών εξόδων και gate fee σε ΧΥΤΥ

Η διαχείριση των κινητών πράσινων σημείων μπορεί να συνδυασθεί με άλλα στοχευμένα προγράμματα διαλογής στην πηγή και γωνιών ανακύκλωσης μέσω ενός logistic center ή Πράσινου Σημείου, με συμμετοχή ή όχι συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης, ανάλογα και με τις υποδείξεις του εκάστοτε ΟΤΑ.

«Πράσινα σημεία» ανταποδοτικά στον πολίτη

Η αξιοποίηση των κινητών πράσινων σημείων μπορεί να συνδυασθεί με σύστημα ανταποδοτικότητας προς τον πολίτη (π.χ. κάρτα ανακύκλωσης πολίτη) και εκτεταμένη – επαναλαμβανόμενη εκστρατεία ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης.

Η Συλλογή πόντων για τους δημότες γίνεται μέσω σύγχρονης τεχνολογίας ανάλογα με τα υλικά και το βάρος των υλικών που ανακυκλώνονται.

Οι δημότες κερδίζουν ανταποδοτικά οφέλη:

– Εισιτήρια για τοπικές πολιτιστικές εκδηλώσεις (θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες)

– Εκπτώσεις ή κουπόνια για τοπικές αγορές

– Παροχές του Δήμου

ΓΩΝΙΕΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ

Οι Γωνιές Ανακύκλωσης θα πρέπει να είναι οργανωμένες και μπορεί να αξιοποιηθεί εξοπλισμός όπως ειδικά διαμορφωμένοι οικίσκοι, καλλωπιστικές κατασκευές για κάδους, ειδικοί υπέργειοι, ημιυπόγειοι ή υπόγειοι κάδοι υψηλής αντοχής, ο οποίος θα προσφέρει προστασία από κλοπές, βανδαλισμούς και καιρικά φαινόμενα και θα συνεισφέρει στην επίτευξη καλαισθησιακών λύσεων με τη μικρότερη δυνατή αντίδραση των κατοίκων της περιοχής.

Τέλος, η ανάπτυξη του ξεχωριστού κάδου για συλλογή οργανικών απορριμάτων (καφέ κάδος) κρίνεται επιβεβλημένη σε συνδυασμό με τη συλλογή πρασίνων και κλαδεμάτων, για την επίτευξη των εξής στόχων:

Α) του στόχου 40% χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων

Β) την επίτευξη υψηλότερης καθαρότητας στον μπλε ή στους πολλαπλούς κάδους ανακυκλώσιμων υλικών

Γ) τη μείωση των λειτουργικών εξόδων του δήμου ως αφορά τη διάθεση σε χώρους ταφής.

Σημείωση:

1. Η ‘Έφη Τριτοπούλου είναι Γενική Διευθύντρια της εταιρείας Citipost IKE. Διδάκτωρ Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ, με πολυετή εμπειρία και εξειδίκευση σε Πρόληψη, Ανακύκλωση και Αειφόρος Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων, Επικίνδυνων Αποβλήτων, Περιβαλλοντική και Ενεργειακή Πολιτική, Κυκλική Οικονομία, Εξοικονόμηση Ενέργειας, Χρηματοδοτικούς Μηχανισμούς και διαχείριση Ευρωπαικών Προγραμμάτων.

2. Η CITIPOST ΙΚΕ (www.citipost.gr ) προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις και πιστοποιημένες υπηρεσίες στους τομείς της διαχείρισης στερεών αποβλήτων και της ανακύκλωσης, μέσω σύγχρονων εξειδικευμένων τεχνολογιών, εφαρμόζοντας διεθνείς βέλτιστες πρακτικές. Πληροφορίες: info@citipost.gr , 210 6400367

 

[1] Η ‘Έφη Τριτοπούλου είναι Γενική Διευθύντρια της εταιρείας Citipost IKE. Διδάκτωρ Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ, με πολυετή εμπειρία και εξειδίκευση σε Πρόληψη, Ανακύκλωση και Αειφόρος Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων, Επικίνδυνων Αποβλήτων, Περιβαλλοντική και Ενεργειακή Πολιτική, Κυκλική Οικονομία, Εξοικονόμηση Ενέργειας, Χρηματοδοτικούς Μηχανισμούς και διαχείριση Ευρωπαικών Προγραμμάτων.

[2] Η CITIPOST ΙΚΕ (www.citipost.gr ) προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις και πιστοποιημένες υπηρεσίες στους τομείς της διαχείρισης στερεών αποβλήτων και της ανακύκλωσης, μέσω σύγχρονων εξειδικευμένων τεχνολογιών, εφαρμόζοντας διεθνείς βέλτιστες πρακτικές. Πληροφορίες: info@citipost.gr , 210 6400367